Delapsus resurgam

Þegar kemur að popptónlist á ég alla jafna auðvelt með að fyrirgefa ólíkan smekk því að popp er tilfinningalegs eðlis, mjög oft einfalt og jaðrar við „banalitet“ en þó á einhvern hátt hreint og tært og í því snilld þess einfalda sem virkar. Eitt af því fáa sem mér finnst samt erfitt að sætta mig við er þegar fólk sem hefur áhuga á menningu skilur ekki popphljómsveitina 10cc og einkum eins og hún var upphaflega, 1972–1976, og raunar aðallega hinn óaðgengilega hluta hennar, Lol Creme og Kevin Godley sem síðar stofnuðu samnefnda hljómsveit (Godley og Creme) áður en þeir ákváðu að poppið væri á leið í ófrjótt tímaskeið um 1980 og sneru sér að tónlistarmyndböndum þar sem þeir héldu áfram að gera byltingarkennda hluti sem ég kunni alls ekki að meta á sínum tíma en næ meira sambandi við núna.

Ég fór á tónleika 10cc þegar hljómsveitin kom til Íslands en var óundirbúinn og varð því fyrir vonbrigðum með að aðeins Graham Gouldman er enn í hljómsveitinni, frábær poppari sem var ekki aðeins í 10cc heldur samdi þar að auki ýmis helstu bresku popplög 7. áratugarins fyrir hina og þessa (The Hollies, The Yardbirds, Herman’s Hermits), þið þekkið öll einhver lög hans. Gouldman er súperpoppari en 10cc var alls ekki aðeins popp heldur tilraunamennskan holdi klædd þessi fjögur ár sem hljómsveitin var fullskipuð af Gouldman, Creme, Godley og Eric Stewart sem var líka frábær poppari og samdi flest vinsælustu lög hljómsveitarinnar ásamt Gouldman og varð seinna aðalsöngvarinn. Þannig eru það Gouldman og Stewart sem sömdu „I’m Not in Love“, aðalsmell 10cc, en það voru aftur á móti Creme og aðallega Godley sem breyttu laginu í það tæknifurðuverk sem lagið varð að lokum og braut algerlega blað í popptónlist löngu fyrir daga Hans Zimmer og tölvupoppsins. Það var t.d. seint í ferlinu sem þeir drógu ritarann Kathy Redfern inn í stúdíóið til að hvísla „Be quiet, big boys don’t cry“ sem mörgum þykir magnaðasti hluti lagsins.

Eftirlætisplatan mín með 10cc er How Dare You (1976) sem eins og sjá að ofan er með plötuumslag sem fullkomlega framkallar 8. áratuginn, mín bernskuár. Mér fannst sagan sem plötuumslagan gefur til kynna, samtal miðaldra parsins sem kannski eru hjón en kannski í framhjáldssambandi og kannski eitthvað allt annað, afar heillandi í bernsku og hið sama gildir um ýmis lög á plötunni, t.d. „I Wanna Rule The World“ sem er eins konar nasistamars þar sem jafnvel Hitler sjálfur birtist (það fílaði ég sem barn sem hafði nýfrétt af dólginum) og er dæmigert lag Godley og Creme sem aldrei varð vinsælt en Creme sem var gyðingur syngur bæði Hitler og falsettu-barn eitthvert sem endar ræðu sína á latínufrasanum „Delapsus resurgam: When I fall I shall rise“; þetta er í stuttu máli eins intellektúal og tilgerðarlegt á góðan hátt og popp getur orðið og ég fílaði það jafnvel sem barn sem að vísu hafði allnokkurn áhuga á mannkynssögunni. Á þessari plötu er líka lagið „Art for Art’s Sake“ sem að mörgu leyti holdgerir vandann sem þessir tónlistarmenn stóðu frammi fyrir þegar þeir voru orðnir popparar. Það er samið af Stewart og Gouldman sem vildu gjarnan sameina list og peninga, en Godley og Creme gátu ekki mikið verið lengur í vinsælli hljómsveit eins og áður sagði.

Þegar maður skoðar þessa plötu miðað við fyrstu plötuna, 10cc, þar sem Lol Creme samdi eiginlega öll lögin, og söng þau þrjú sem gengu best blasir við að árið 1976 var hann þegar á útleið. Lol Creme var alltaf mesti listaskólapopparinn og söng ýmist í falsettu eða á háu tónunum. Hann var alltaf mjög pólitískur í sinni textagerð og á sérstæðan og óvæntan hátt sem vísaði í hina og þessa fortíðartónlist, syngur t.d. línuna „having a teargas of a time“ um mótmæli þessa tíma. Samt var Kevin Godley líklega mesti snillingurinn í hópnum og þrátt fyrir gott samband þeirra Creme slitnaði að lokum upp úr og Creme hélt áfram í tónlistinni. Godley nennti henni ekki lengur en hefur síðan fengið heiðursdoktorsgráðu í listum sem ég efa ekki að sé verðskulduð.